آموزش خواندن نماز به جماعت

آموزش خواندن نماز به جماعت

    در این نوشته به صورت مثالی نماز صبح به صورت دسته جمعی (جماعت) از اقدامات اولیه تا خود نماز را قرار داده ام، امیدوارم که مورد پسند شما باشد؛ البته ممکن است مطلب کمی طولانی شده باشد پس در خواندن آن صبر پیشه کنید.

عزیزان یاد آوری کوچک خواهیم داشت قبل از موضوع اصلی و آن موارد نیاز قبل نماز جماعت در مسجد است!

اصول اولیه قبل از نماز:

الف- داشتن طهارت (غسل بدن، پاکی لباس  و  داشتن وضوی صحیح )

ب- شهادتین بعد از وضو

 

تحیة المسجد

   سنت است نمازگذار موقع وارد شدن به مسجد[در صورتی که به نماز جماعت وقت باشد] دو رکعت نماز بگذارد. و نیت آن بدین صورت است: ( اُصلَیِ تَحیَةُ المَسجِدِ رَکعَتَینِ لِلهِ تَعالی اَلله ) یا بگوید نیت دارم دو رکعت نماز تحیة المسجد را برای رضای خدا بجا بیاورم؛ اگر شخص دو رکعت نماز سنت یا فرض را بجای آن خواند کافی خواهد بود.

 

چند نکته درباره اذان

1-     گفتن اذان برای نمازهای پنگانه سنت کفایی است(یک نفر بجای دیگران آن را انجام دهد ثوابش به همه می رسد)

2-     اذان گفتن برای یک نفر به تنهایی نماز بخواند سنت ست و فرد باید آرام جواب خود[اذان] را بدهد

3-     فرد اذان گو باید صدای بلند و خوبی داشته باشد و دارای صفات عادل، مذکر، بالغ یا بچه ای پرهیزکار باشد.

4-     اذان برای هر نماز یکبار در وقت خود خوانده شود، در نماز صبح دو اذان به وسیله دو موذن سنت است، یکی پیش از فجر برای کسانی که عذری دارند تا آماده شوند و دومی هنگام فجر و برای ادای نماز.

5-     سنت اذان گو باید در حالت ایستاده و با وضو رو به قبله در جایی بلند[امروزه بلندگو همان بلندیست] با دو انگشت سبابه خود در سوراخ گوش هایش اذان بگوید و در حد امکان وظیفه پیش نماز را نیز اجام دهد.

6-     سنت است برای بار اول در حی علی الصلاة رویش را به طرف راست بچرخواند و بار دوم به طرف چپ برگرداند و برای بار اول حی علی الفلاح نیز رو به چپ کند و در بار دوم به حالت اول برگردد.

7-     برای کسی که اذان را می شنود و جواب می دهد اذان را بجز حی علی الصلاة  حی علی الفلاح این را بگوید(لا حَولَ وَ لا قوةَ اِلا بِالله : هیچ توان و نیرویی نیست جز از طرف خدا نباشد)

8-     در نماز صبح در جواب الصلوة خیرٌ مِنَ النَّوم[نماز از خواب بهتر است] بگوید : صَدَقتَ وَ بَرِرتَ وَ بِالحقِّ نَطَقتُ[ راست گفتی و نیکو انجام دادی و به حق نطق نمودی ]

9-     در جواب اقامه نماز قد قامُتِ الصلوةُ [ اقامه نماز نزدیک است ] بگوید اَقامَهَا اللهُ وَاَدامَهَا وَ جَعَلنی مِن صالحِی اَهلِها [ خدا آن را برپاداشت و آن را ادامه نمود خدایا مرا از صالحین اهل نماز قرار ده ]

10- البته  سنت است موذن پیش از آنکه شهادتین را با صدای بلند بگوید( خود به آرامی آن را بگوید)

 

  

آموزش اذان و اصول صحیح آن

بزرگواران بخش اول آموزش خواندن نماز به جماعت  و اصول صحیح اذان که برای شما قرار داده شد، باید دعاهای بعد از اذان خوانده شود. وقتی که دعا خوانده شد ممکن است موذن بیرون از مسجد باشد، پیش نماز یا امام برای حضور یافتن وی(موذت) و هم برای ازدیاد و رسیدن نمازگزاران برای شرکت در نماز جماعت تامل می نماید تا زمانی که زمینه خواندن نماز فرارسیده باشد ( معمولا در این فاصله نماز سنت و فرادا خوانده می شود) و شروع به خواندن اوراد زیر می کند:           

ممکن است موذن خود پیش نماز باشد(در هر صورت) اوراد به دو صورت زیر خوانده می شود

الف -

اَستَغفِر اللهَ سُبحانَ اللهِ وَالحَمدُ لِلهِ وَ لا اله اِلا اللهُ وَ اللهُ اَکبَر وَ لا حَولَ وَ لا قُوَّةَ اِلا بِاللهِ العَلیِ العَظیمِ. عَدَد خَلقِهِ وَ رِضاءَ نَفسِهِ وَ زِنَةَ عَرشِهِ وَ مِدادَ کَلِماتِهِ.

مغفرت می نمایم، پاکی و منزهی برای خداست وستایش برای اوست، معبودی جز خدا نیست. از همه بزرگتر است و هیچ توانایی و قدرتی نباشد جز از جانب پروردگار بزرگ و بلند مرتبه. به شمارش آفریده هایش و رضایت نفسش و به میزان عرشش و به نوشتن کلماتش.

سُبحانَ اللهِ ( پاک و منزه است خدا )– ده مرتبه

لا اِله اِلاَّ اللهُ ( هیچ معبودی نیست جز پروردگار ) – ده مرتبه

الحَمدُلِلهِ ( ستایش از آن خدا است ) – ده مرتبه

اللهُ اَکبَر (پروردگار بزرگتر است ) – ده مرتبه

اَستَغفِرُاللهَ ( از خدا آمرزش می طلبم ) – ده مرتبه

در این زمان مقیم ( گوینده اقامه ) بر می خیزد و شروع به خواندن اقامه نماز می کند.

 

یا به صورت زیر دعا را می خوانند

ب-

عَدَد خَلقِهِ وَ رِضاءَ نَفسِهِ وَ زِنَةَ عَرشِهِ وَ مِدادَ کَلِماتِهِ و مُنتَهی عِلمِهِ سُبحانَهُ وَ تَعالی سُبحانَکَ « سُبحانَ اللهِ – ده مرتبه»

. به شمارش آفریده هایش و رضایت نفسش و به میزان عرشش و به نوشتن کلماتش و به انتهای علمش پاک و منزه است خدا تقدیس شما را است.«پاک و منزه است خدا»

سُبحانَ للهِ العَظیم وَ بِحَمدِهِ الکَریم شُکراً « الحَمدُلِلهِ– ده مرتبه »

منزه و پاک است خدای بلند مرتبه  و به ستایش او که کریم است شکرگزارم. «حمد و سپاس مخصوص خداست.»

اللهُ اکبَرکُلِّ کَبیرٍ نَستَغقِرُکَ یا رَبِّ « اَستَغفِرُاللهَ – ده مرتبه»

خدا از همه چیز بزرگتر است خدایا از تو آمرزش می طلبیم.«آمرزش از آن خداست»

اَلّلهُمَّ صَّلِ عَلی سَیّدِنا مُحَمَّدٍ و عَلی آلِهِ وَ صَحبِهِ وَ سَلَّم

خدایا درود بر بزرگ ما محمد و بر اهل بیتش و اصحابش و یارانش بفرست. و همچنین سلام بفرست.

آنگاه مقیم چنین می گوید و نمازگزاران چنین تکرار می کنند:

 

اقامه توسط مقیم	تکرار اذان توسط حاضرین
اَللهُ اَکبَر	اَللهُ اَکبَر
اَللهُ اَکبَر	اَللهُ اَکبَر
اَشهَدُ اَن لا اِلهَ اِلله	اَشهَدُ اَن لا اِلهَ اِلله
اَشهَدُ اَن مُحَمَّداً رَسوُلُ الله	اَشهَدُ اَن مُحَمَّداً رَسوُلُ الله
حَی عَلی الصَلوة	وَ لا حَولَ و لا قَوَّةَ اِلا باللهِ
حَی عَلَی الفَلاح	وَ لا حَولَ و لا قَوَّةَ اِلا باللهِ
قَد قامَتِ الصَّلوة ، قَد قامَتِ الصَّلوة	اَقامَها اللهُ اَدامَها ما دامَتِ السَّلَواتِ وَ الاَرضِ وَ جَعَلنا مِن صالِحِ اَهلِها – خداوندا پایدار نما این دعا و نماز را تا زمانیکه زمین و آسمان برقرار است و ما را از صالحین اهل آن قرارده.
اَللهُ اَکبَر	اَللهُ اَکبَر
اَللهُ اَکبَر	اَللهُ اَکبَر
لا اِلهَ اِلا اِلله	لا اِلهَ اِلا اِلله

 

در این لحظه سنت است امام، مقیم و شرکت کنندگان در جماعت دعای زیر را بخوانند.

خاتَمٌ النَبِیّن سَیدنا محمدٌ رَسُولُ اللهِ صَلَّی اللهُ تعالی عَلَیهِ وَسَلمَ، اَللّهُم صَلِّ وَ سَلِّم وَ بارِک عَلی النَّبی الکریم وَ آلِهِ اَللّهُم رَبَّ هذِهِ الدَّعوَةِ التامَّهِ و الصَّلوة القائِمَةِ آتِ سَیِّدینا مُحَمَّداً صَلَّی اللهُ تعالی عَلَیهِ وَسَلَّمَ الوَسیلَةَ وَالفَضیلَةَ وَ الدَّرَجةَ الرَّفیعَةَ العالیةَ وَابعَثَهُ مَقاماً مَّحمُوداً الَّذِی وَعَدتَهُ  وَ ارزُقنا شَفاعَتَهُ وَ زِیارَتَهُ. آمین بِرَحمَتِکَ یا اَرحَمَ الرَّحمین.

ای خدا صاحب این دعوت کامل، و نماز استوار – محمد (صلی الله علیه و سلم) وسیله و فضیلت عطا فرما، و او را در مقام محمود مبعوث فرما. مقامی که وعده آن را فرموده اید همانا تو خلاف وعده نمی کنید.

    امام جماعت در حال قیام به طرف راست و چپ خود نگاه می کند و می گوید:

اِستَووُا واتصِلُوا رَحِمَکُمُ الله ( راست بایستید به هم بپیوندید رحمت خدا بر شما باد )

یا این دعا را می خواند

اِستَووُا واتصفَّوا رَحِمَکُمُ الله (راست بایستید صف ببندید رحمت خدا بر شما باد )

در جواب مامومین یا اهل جماعت اینگونه می گویند:

عَلَینا وَ عَلَیکَ الرَّحمَةَ ( بر سر ما و بر سر شما رحمت باد )

در ادامه بخش قبلی

 بعد از آوردن نیت و گفتن الله اکبر وی ، نمازگذاران نیت آورده از ابتدای تلفظ آن هر دو دست را تا موازات هر دو گوش بالا می برد، و انتهای هر دو انگشت سبابه را در مقابل نرمه گوش قرار می دهد و در آخزین لحظه تلفظ تکبیر تحرم یعنی گفتن ( الله اکبر ) مچ دست چپ را با کف دست راست در بین سینه و ناف در حال قیام می گیرد، آنگاه دعای افتتاح را به صورت زیر شروع می کند.(فقط در اولین رکت در بین نیت و تعوذ)

إِنِّی وَجَّهْتُ وَجْهِیَ لِلَّذِی فَطَرَ السَّمَاوَاتِ وَالْأَرْضَ حَنِیفًا وَمَا أَنَا مِنَ الْمُشْرِکِینَ قُلْ إِنَّ صَلَاتِی وَنُسُکِی وَمَحْیَایَ وَمَمَاتِی لِلَّـهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ لَا شَرِیکَ لَهُ وَبِذَٰلِکَ أُمِرْتُ وَأَنَا أَوَّلُ الْمُسْلِمِینَ

بیگمان من رو به سوی کسی می‌کنم که آسمانها و زمین را آفریده است، و من (از هر راهی جز راه او) به کنارم و از زمره‌ی مشرکان نیستم.نماز و عبادت و زیستن و مردن من از آن خدا است که پروردگار جهانیان است (و این است که تنها خدا را پرستش می‌کنم و کارهای این جهان خود را در مسیر رضایت او می‌اندازم و بر بذل مال و جان در راه یزدان می‌کوشم و در این راه می‌میرم، تا حیاتم ذخیره‌ی مماتم شود). خدا را هیچ شریکی نیست، و به همین دستور داده شده‌ام، و من اوّلین مسلمان (در میان امّت خود، و مخلص‌ترین فرد در میان همه‌ی انسانها برای خدا) هستم. (از سوره انعام آیات 79 و 162 و 163)

باید صبر کنید و منتظر بمانید تا امام یا پیش نماز سوره فاتحه را تمام کند ، بعد از اتمام سوره و آمین از سوی امام همه نمازگذاران باید با هم آمین را با صدایی نسبتا بلند بگویند و حال خود سوره فاتحه را بخوانند به طوری که مزاحمتی برای اطراف خود نداشته باشد:

-          رکعت اول

سوره الفاتحه:

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ ﴿١﴾ الْحَمْدُ لِلَّـهِ رَبِّ الْعَالَمِینَ ﴿٢﴾ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ ﴿٣﴾ مَالِکِ یَوْمِ الدِّینِ ﴿۴﴾ إِیَّاکَ نَعْبُدُ وَإِیَّاکَ نَسْتَعِینُ ﴿۵﴾ اهْدِنَا الصِّرَاطَ الْمُسْتَقِیمَ ﴿۶﴾ صِرَاطَ الَّذِینَ أَنْعَمْتَ عَلَیْهِمْ غَیْرِ الْمَغْضُوبِ عَلَیْهِمْ وَلَا الضَّالِّینَ ﴿٧﴾ ‌آمین

معنی

 به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان. (۱) ستایش خداوندی را سزا است که پروردگار جهانیان است. (۲) بخشنده‌ی مهربان است. (۳) مالک روز سزا و جزا است. (۴) تنها تو را می‌پرستیم و تنها از تو یاری می‌طلبیم. (۵) ما را به راه راست راهنمائی فرما. (۶) راه کسانی که بدانان نعمت داده‌ای؛ نه راه آنان که بر ایشان خشم‌گرفته‌ای، و نه راه گمراهان و سرگشتگان. (۷)

زمانیکه شما سوره فاتحه را می خوانید امام دعای زیر را بعد از الحمد می خواند :

اللّهُمَّ نَقّنی مِنَ الخَطایا کـَما یُنَقَّی الثوبُ الابیَضُ مِنَ الّدنِسِ :  خدایا پاک گردان مرا از گناهان همچنان که جامه سفید از چرک پاک می گردد.

حال که خود نیز بعد از سوره مبارکه آمین را گفتید، معمولا امام سوره ای یا قسمتی از سوره های قرآن (چند آیه) را می خواند شما هم می توانید یکی از سوره های کوتاه یا قسمتی از سوره ای را بخوانید. البته سکوت شایسته تر هست (خواندن سوره دوم بعد از فاتحه در نماز غیر جماعت لازم است) مثلا سوره اخلاص :

بِسْمِ اللَّـهِ الرَّحْمَـٰنِ الرَّحِیمِ

قُلْ هُوَ اللَّـهُ أَحَدٌ ﴿١﴾ اللَّـهُ الصَّمَدُ ﴿٢﴾ لَمْ یَلِدْ وَلَمْ یُولَدْ ﴿٣﴾ وَلَمْ یَکُن لَّهُ کُفُوًا أَحَدٌ ﴿۴﴾

به نام خداوند بخشنده‌ی مهربان. بگو: خدا، یگانه‌ی یکتا است. (۱) خدا، سَرورِ والای برآورنده‌ی امیدها و برطرف‌کننده‌ی نیازمندیها است. (۲) نزاده است و زاده نشده است. (۳) و کسی همتا و همگون او نمی‌باشد. (۴)

گفتن الله اکبر و رفتن به رکوع (خم شدن 90 درجه و دست روی زانوها باشد)، تسبیح زیر در رکوع (یک یا سه مرتبه ) 

سُبحانَ رَبِّی اَلعَظیم وَ بِحَمده « پاک و منزه است خدای بزرگوارم و به یاد و ستایش او مشغولم »

نمازگذار در صورتی که تنها نماز می خواند می تواند در رکوع پس از تسبیح فوق دعای زیر را بخواند:

الّلهُمَّ لَکَ رَکَعتُ، وَ بِکَ آمَنتُ، و لَکَ اَسلَمتُ، خَشَعَ لَکَ سَمعی وَ بَصَری وَ مُخَیّ و وَعَظمی وَ عَصَبی وَ مَا استَقَلَّت بِهِ قَدَمی « خدایا رکوعم برای تو است، و به تو ایمان آوردم. تسلیم تو شدم، گوشم و چشمم و مخم و استخوانم و رگهایم برای تو خشوع و خضوع دارند و آنچه که بر دو پایم ایستاده اند »

بعد از آن در هنگام برخاستن از رکوع باید بگوید

سَمِعَ الله لِمَن حَمِدَهُ رَبَّنا لَکَ الحَمدُ : « خدا ستایش کسی که او را می ستاید می شنود پروردگارا شکر و سپاس از آن توست »

آن گاه راست ایستاده و در نمازهای دو رکعتی خصوصا نماز صبح بگوید (سنت است) :

حَمداً کثیراً طیّبَاً مُبارَکاً فیهِ مِل ء اَلسَمواتِ وَ مِل ء الارضِ وَ مل ءَ ما شِئتَ مِن شَییٍ بَعدُهُ

یا دعای :

اَهلَ الثَّناءِ وَالمَجدِ اَحَقُّ ما قالَ العَبدُ وَ کَلَّنا لَکَ عَبدٌ، لا مانِعَ لِما اَعطَیتَ، لا مُعطیَ لِما مَنَعَت، وَلا رادَّ لِما قَضَیتَ، وَ لا یَنفَعُ  ذاالجَدَّ مِنکَ الجَدُّ : « ای اهل ثنا و تمجید، حقیقت ترین چیزی که که عبد گوید، و همه ما برای تو عبدیم، آنچه که عطا می کنی مانعی برای تو نیست، . آنچه منع کنی عطا کننده ای. آنچه که قضا و قدر شما باشد مخالف بر آن نیست، نفع نمی دهد و صاحب جد از کوشش »

پس از آن الله اکبر گفته به سجده می رود. اول باید زانوها را بر زمین گذاشت، بعد هر دو کف دست (دست ها هم جلو بیفتند مشکلی نیست)، سپس پیشانی به طوری که بینی سجده گاه را لمس کند و سپس انگشتان پا را.

گفتن

سَبحانَ ربی الاَعلی وَ بِحَمدِه : « پاک و منزه است خدای بلند مرتبه بزرگوار و به یاد و ستایش وی مشغولم »

سنت است دعای زیر ( یا دعاهایی که در آینده قرار خواهم داد ) را بخوانید:

اَللهُمَّ اغفِرلی ذَنبی کُلَّهُ، دُقَّهُ وَ جُلَّهُ اَوَّلَهُ و آخِرَهُ، سِرَّهُ و عَلانَیتَهُ. « خدایا همه گناهم را بیامرز از کوچک و بزرگ از اول و آخر از پنهان و آشکار »

بعد از آن  (الله اکبر) گفته و سر از سجده برداشته و می نشیند، کف انگشتان و هر دو دست خود را (باز و صاف) رو زانوها قرا می دهد، دعای سنت زیر را می خواند:

رَبِّ اغفِرلی وَرحَمنی وَ ارزُقنی وَ اجبُرنی وَ عٰافلنی وَ اهدِنی : « پروردگار من من را ببخش و به من رحم کن و مرا روزی ده و حال من را نیکو گردان و من را تندرست نما و راهنماییم فرما »

(الله اکبر) گفته و به سجده می رود و دوباره همین عمل را باید انجام داد:

سُبحانَ ربی الاَعلی وَ بِحَمدِه : « پاک و منزه است خدای بلند مرتبه بزرگوار و به یاد و ستایش وی مشغولم »

ضمن گفتن (الله اکبر) حین رعایت اصول نماز بپا خاسته و به رکعت دوم می رود

-          رکعت دوم :

     و در این رکعت سوره فاتحه و یکی از سوره ها خوانده می شود. (الله اکبر)  و سپس دوباره به رکوع می رود و گفتن :

سُبحانَ رَبِّی اَلعَظیم وَ بِحَمده « پاک و منزه است خدای بزرگوارم و به یاد و ستایش او مشغولم »

حال راست بایستد

سَمِعَ الله لِمَن حَمِدَهُ رَبَّنا لَکَ الحَمدُ : « حمد و ستایش کسی را که او را یاد و ستایش گوید، خداوندا شکر و سپاس برای تو است>>

و در نماز صبح به حالت قنوت می رویم، دستها را بلند کرده ( رو به آسمان و از هم باز) و در اعتدال رکعت دوم نماز صبح و نماز وتر در نصف اخیر رمضان:

در زمان خواندن نماز به تنهایی، قنوت به صورت زیر است :

اللَّهُمَّ اهْدِنِی فِیمَنْ هَدَیْتَ، وَعَافِنِی فِیمَنْ عَافَیْتَ، وَتَوَلَّنِی فِیمَنْ تَوَلَّیْتَ، وَبَارِکْ لِی فِیمَا أَعْطَیْتَ، وَقِنِی بِعِزَّتِکَ شَرَّمَا قْضَیْتَ، فَاِنَّکَ تَقضی وَلا یُقضی عَلَیکَ وَ إِنَّهُ لا یَذِلُّ مَنْ وَالَیْتَ وَ لا یُعِزُّ مَنْ عادَیتَ ، تَبَارَکْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَیْتَ نَسْتَغْفِرُکَ وَنَتُوْبُ إِلَیْکَ فَلَکَ الحَمدُ عَلی ما قَضَیتَ اَستَغفرکَ وَاَتُوبُ اِلَیکَ وَصَلَّی الله عَلَی سَیِّدنا مُحَمَّدٍ وَ عَلی آلِهِ وَصَحبِهِ وَسَلَّم.

ترجمه قنوت « خداوندا مرا هدایت فرما همراه با کسانی که هدایتشان می دهی، و مرا تندرست نما همراه با کسانی که تندرست نموده ای، و مرا سرپرستی کن همرا با کسانی که ایشان را راهنمایی کرده ای، و آنچه را که عطا فرموده ای بر من افزایش ده و مبارک گردان و مرا از بدی آنچه مقدر فرموده ای محفوظ فرما، زیرا تو بازخواست و داوری می فرمایی و از تو باز خواست نمی شود و خوار نمی گردد کسی که تو دوستش بداری و عزیز و بزرگوار نمی گردد کسی که تو با او دشمنی کنی  خداوندا تو مبارک و بزرگواری پس شکر و سپاس شایسته توست و به سبب داوری بر هر آنچه بفرمایی از تو طلب آمرزش می کنم و توبه کرده سوی تو برمی گردم، خداوندا درود و رحمت بریز بر مُحَمَّدٍ و کسان و یاران او »

اما در نماز جماعت امام قنوت را چه در نماز جهری و چه در نماز سری باید آشکار بخواند و صیغه مفرد را به جمع ادا نماید  که اینگونه می شود:

اللَّهُمَّ اهْدِنِا فِیمَنْ هَدَیْتَ، وَعَافِنِا فِیمَنْ عَافَیْتَ، وَتَوَلَّنِا فِیمَنْ تَوَلَّیْتَ، وَبَارِکْ لَنا فِیمَا أَعْطَیْتَ، وَقِنِا بِعِزَّتِکَ شَرَّمَا قْضَیْتَ، فَاِنَّکَ تَقضی وَلا یُقضی عَلَیکَ وَ إِنَّهُ لا یَذِلُّ مَنْ وَالَیْتَ وَ لا یُعِزُّ مَنْ عادَیتَ ، تَبَارَکْتَ رَبَّنَا وَتَعَالَیْتَ نَسْتَغْفِرُکَ وَنَتُوْبُ إِلَیْکَ فَلَکَ الحَمدُ عَلی ما قَضَیتَ نَستَغفِرُکَ وَنَتُوبُ اِلَیکَ وَصَلَّی الله عَلَی سَیِّدنا مُحَمَّدٍ وَ عَلی آلِهِ وَصَحبِهِ وَسَلَّم.

ترجمه جمعی قنوت « خداوندا ما را هدایت فرما همراه با کسانی که هدایتشان می دهی، و ما را تندرست نما همراه با کسانی که تندرست نموده ای، و ما را سرپرستی کن همرا با کسانی که ایشان را راهنمایی کرده ای، و آنچه را که عطا فرموده ای بر ما افزایش ده و مبارک گردان و ما را از بدی آنچه مقدر فرموده ای محفوظ فرما، زیرا تو بازخواست و داوری می فرمایی و از تو باز خواست نمی شود و خوار نمی گردد کسی که تو دوستش بداری و عزیز و بزرگوار نمی گردد کسی که تو با او دشمنی کنی  خداوندا تو مبارک و بزرگواری پس شکر و سپاس شایسته توست و به سبب داوری بر هر آنچه بفرمایی از تو طلب آمرزش می کنیم و توبه کرده سوی تو برمی گردیم، خداوندا درود و رحمت بریز بر مُحَمَّدٍ و کسان و یاران او »

پس از اتمام قنوت با (الله اکبر) به سجده می رویم ( دستها با همان حالت باز و رو به  آسمان به طرف زمین و سجده می رود و فقط کف دست از آسمان رو به سجده می چرخد) و در سجده:

 با  (الله اکبر) گفتن به سجده رفته و تسبیح سجده اول :

سَبحانَ ربی الاَعلی وَ بِحَمدِه با (الله اکبر) گفتن به حالت نشتن رفته دوباره با (الله اکبر) به سجده باز می گردد و در سجده دوم سَبحانَ ربی الاَعلی وَ بِحَمدِه را می گوید و (الله اکبر) را گفته این بار باید نشست و نباید برخاست چون زمان خواندن تشهد رسیده است.

امام تشهد را بلند نمی خواند و هر کس تشهد را (آرام و زیر لب مانند سوره فاتحه و دیگر اذکار) می خواند؛ البته توجه کنید که دو نوع تشهد اول و آخر داریم

نکته ضروری : «تشهد اول کوتاه و در چهار رکعتی در رکعت دوم خوانده می شود و تشهد آخر در رکعت دوم نماز دو رکعتی و رکت چهارم نماز چهار رکعتی و در نماز وتر و نماز مغرب که سه رکعتی است در رکعت سوم خوانده می شود»طبق جدول زیر

طبق جدول زیر

نماز/ نماز ها	تشهد اول	تشهد دوم
صبح و دو رکعتی	-	رکعت دوم
ظهر/ عصر/ عشاء/ چهار رکعتی	رکعت دوم	رکعت چهارم
نماز وتر	-	رکعت اول
نماز مغرب/ نماز س رکعتی تراویح(دو رکعت و وتر با هم )	-	-

 

تشهد اول :

اَلتَّحیاتُ لِلهِ، اَلسَّلامُ عَلَیکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحمَهُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ اَلسَّلامُ عَلَینا وَعَلی عِبادِ اللهِ الصّالحِینَ، اَشهَدُ اَنَّ لا اِلهَ اِلا اللهُ، وَ اَشهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ اللّهُمَّ صَلِ عَلی سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ عَبدُهُ وَ رَسولُه

معنی تشهد اول : « انواع ستایش و بزرگواری سزاوار پروردگار است، سلام و درود بر تو ای پیغمبر و نیز رحمت خدا و برکات او بر تو، سلام بر ما و بندگان شایسته خدا، شهادت می دهم جز آفریدکار جهان خدایی نیست، و شهادت می دهم که محمد رسول خداست درود خدا بر سرورمان محمد بنده و فرستاده الله »

تشهد اخیر:

اَلتَّحیاتُ المبُارَکاتُ الصَّلَواتُ الطـَّیباتُ لِلهِ، اَلسَّلامُ عَلَیکَ اَیُّهَا النَّبِیُّ وَ رَحمَهُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ اَلسَّلامُ عَلَینا وَعَلی عِبادِ اللهِ الصّالحِینَ، اَشهَدُ اَنَّ لا اِلهَ اِلا اللهُ، وَ اَشهَدُ اَنَّ مُحَمَّداً رَسُولُ اللهِ اللّهُمَّ صَلِ عَلی سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ عَبدِکَ وَ رَسولِکَ النَّبیِّ الاُمّیِّ وَ عَلی الِ سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ وَ اَزواجِهِ وَ ذُرّیَّتِهِ وَ اَهلِ بَیتِهِ کَما صَلَّیتَ عَلی سَیِّدِنا اِبراهیمَ و عَلی آل  سَیِّدِنا اِبراهیمَ فیِ العالَمین اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ وَ بارِک سَیِّدِنا مُحَمَّدٍ وآلِهِ وَ اَزواجِهِ وَ ذُرّیَّتِهِ کَمابارکت عَلی سَیِّدِنا اِبراهیمَ و عَلی آل  سَیِّدِنا اِبراهیمَ فیِ العالَمین اِنَّکَ حَمیدٌ مَجیدٌ

معنی تشهد اخیر

« انواع ستایش و بزرگواری و درود بی پایان و پاک برای پروردگار است، سلام و درود بر تو ای پیغمبر و نیز رحمت خدا و برکات او بر تو، سلام بر ما و بندگان شایسته خدا، گواهی می دهم جز آفریدکار جهان خدایی نیست، و گواهی می دهم که محمد رسول خداست خداوندا بر سرورمان محمد رحمت بفرست محمدی که بنده و فرستاده توست و نبی امی است و درود بر آل سید ما محمد و همسرانش و نوه اش و اهل خانواده اش (برای احترام خاص جداگانه آمده اند) همان طور که درود فرستادی بر سرور ما ابراهیم و اهل وبیت سرورمان  ابراهیم در عالم و جهان براستی تو قابل ستایش و تمجدیدی و برکات بفرست بر سرورمان محمد و آل او و همسران و اولادش همچنان که برکات فرستادی بر سرورمان ابراهیم و بر آل سرورمان ابراهیم در عالم براستی تو حمید و مجیدی »

و با سلام دادن امام نمازگذار نیز بدین شیوه سلام می دهد، اول به طرف راست و سپس به سمت چپ سر را می چرخاند:

السَّلام عَلَیکُم وَرَحمَةُ اللهِ وَ بَرَکاتُهُ

سلام بر شما باد و رحمت و برکات او