اذان یعنی بانگ برای ادای نماز با صدا و الفاظ مخصوصی که در احادیث صحیح آمده است و در ذیل بیان خواهد شد:
گفتن أذان به ترتیب زیر است:
ترجمه اذان
1- معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.
2- معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.
3- گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست ، گواهی می دهم که بجز الله دیگر معبود به حقی نیست.
4- گواهی می دهم که محمّد فرستاده الله است، گواهی می دهم که محمّد فرستاده الله است.
5- بشتابید به سوی نماز، بشتابید به سوی نماز.
6- بشتابید به سوی کامیابی، بشتابید به سوی کامیابی.
7- معبود به حق بزرگترین است، معبود به بزرگترین است.
8- بجز الله دیگر معبود به حقی نیست.
چند نکته مهم در باره أذان
أذان از آنجائی که اعلانی برای شعائر اسلامی است ودر آن ابحاث عقیدتی وعملی (از قبیل توحید، رسالت و نماز) نهفته است اسلام بدان اهمیت داده و مؤذنین را از اجر و ثواب خاصی بهرمند ساخته است.
أذان دارای احکام خاصی است که در ذیل بیان خواهد شد:
1- أذان برای اهل هر شهر وروستای فرض کفایه است.
2- أذان برای افرادی که به تنهائی در بیانها و برون شهرها و روستاها نمازمی خوانند سنّت است.
3- أذان برای نماز است نه برای جماعت تنها؛ لذا أذان برای تنها گذار نیز سنّت است .
4- صبح دو أذان دارد اوّلی قبل از وقت برای تهجّد و دوّمی بعد از وارد شدن وقت صبح برای نماز صبح می باشد.
5- در أذان اوّل صبح که برای تهجّد است بعد از (حیّ علی الفلاح) دوبار گفتن
یعنی« نماز از خواب بهتر است».
6- بنا بر قولی گفتن (الصلاة خیر من النّوم) در أذان دوّم صبح که برای نماز صبح است اصح نیست.
7- ترجیح در أذان سنّت است . ترجیح یعنی اینکه مؤذن بعد از چهار بار الله اکبر گفتن بار اوّل (أشهد أن لا اله الاالله ، أشهد أن لا اله الاالله.أشهد أن محمدا رسول الله ، أشهد أن محمدا رسول الله)را بطور آهسته گفته وسپس دوباره با صدای بلند بگوید : (أشهدأن لا اله الاالله ، أشهد أن لا اله الاالله.أشهد أن محمدا رسول الله، أشهد أن محمدا رسول الله). وبعدا کلمات باقی مانده اذان را بگوید.
8- برای نمازهای قضائی أذان داده شود.
9- بجزنمازهای پنجگانه و نماز جمعه برای دیگر نمازها أذان داده نشود.
10- زمان شنیدن (أشهد أنّ محّمدا رسول الله) در أذان ؛ انگشتان سبابه (اشاره) را بوسیدن و بر چشمان مالیدن بدعت است.
11- برای شنودگان أذان؛ سنّت است که همانند مؤذن کلمات أذان را تکرار کنند بجز (حی علی الصلاة و حی علی الفلاح) که شنودگان به جای آنها (لاحول ولاقوة الا بالله) بگویند.
12- سنّت است که بعد از أذان بر رسول الله صلی الله علیه وآله وسلم همان درودهای که در نماز خوانده می شود،فرستاده شود.
13- سنّت است که بعد از أذان دعای
خوانده شود. معنای این دعا چنین است: بار الهی پروردگار این درخواست کامل واین نماز برپا به محمّد وسیله (مکان مخصوصی است در بهشت) و فضیلت عنایت فرما و او را به جایگاه ستوده ای که به او وعده دادی بر انگیز.
14- اضافه نمودن بردعای بالا با کلماتی از قبیل (انّک لا تخلف المیعاد و....) ثابت نیست.
15- بهتر است که فرد بعد از این دعا، هر نیازی که دارد از الله مهربان بخواهد زیرا یکی از جاهای که دعا قبول می شود در میان أذان واقامه است.